Terminal Intermodalny CLIP jest jednym z największych i najnowocześniejszych terminali śródlądowych w Polsce. Rozbudowa torów przeładunkowych z czterech do ośmiu oraz zwiększenie pojemności płyty do składowania jednostek intermodalnych pozwala na obsługę aż 24 pociągów jednej doby.
W ubiegłym roku zakończył się duży projekt rozbudowy terminalu intermodalnego CLIP w Swarzędzu. W jakim stopniu inwestycja ta wpłynęła na działalność hubu w ostatnich miesiącach?
Przeprowadzone dotychczas inwestycje, które miały na celu rozbudowę terminala CLIP, doprowadziły do tego, iż aktualnie śmiało możemy używać określenia Rail Mega Hub. Obecnie w codziennej pracy terminala korzystamy z ośmiu torów przeładunkowych, a jego pojemność składowania wynosi 10 000 TEU. Nasze roczne możliwości przeładunkowe to to ponad 1mln TEU. Oznacza to, że terminal jest jednym z największych „suchych portów” w Europie. W ubiegłym roku na jego terenie zostały zainstalowane trzy suwnice RMG o szerokości 100 m i udźwigu 40 ton każda. Suwnice te są uznawane za jedne z największych tego typu urządzeń w Europie. Należy zauważyć, że korzystają one w pełni z energii elektrycznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych, ponieważ naszym priorytetem było i jest oferowanie usług w oparciu o zieloną energię. Nowe suwnice umożliwiają sprawną obsługę 24 pociągów w ciągu doby. Infrastrukturę terminala uzupełnia system bocznic kolejowych o łącznej długości torów około 25 km.
Zrealizowane projekty miały pozytywny wpływ na działalność hubu poprzez zwiększenie przepustowości, efektywności operacyjnej oraz dostępności dla różnych rodzajów towarów i środków transportu.
Możemy z pełnym przekonaniem powiedzieć, że jesteśmy przygotowani do obsługi każdego typu jednostek intermodalnych i nieintermodalnych, jakie mogą się pojawić na pociągach.
Czym swarzędzki terminal wyróżnia się spośród innych obiektów o podobnym przeznaczeniu?
Rail Mega Hub stoi na wygranej pozycji zarówno w kontekście lokalizacji, pojemności, jak i zakresu prowadzonej działalności. Korzystamy z wolumenów przepływających na Nowym Jedwabnym Szlaku oraz w korytarzach transportowych Baltic–Adratic czy Nord Sea–Baltic.
Nasza infrastruktura umożliwia obsługę przeładunków jednostek intermodalnych a także nieintermodalnych. Poza standardowymi rozwiązaniami związanymi z używaniem różnego rodzaju adapterów umożliwiających załadunek naczep nieintermodalnych wertykalnie na wagony kieszeniowe, posiadamy unikalny w naszej części Europy system Lohr Railway System umożliwiający horyzontalny załadunek jednostki bez konieczności jej unoszenia.
Sam terminal jest częścią uznanej za jedną z najlepszych w Europie wiosek logistycznych. Grupa CLIP, poza usługami stricte terminalowymi, oferuje wachlarz usług dodatkowych świadczonych w naszych magazynach, agencji celnej czy w ramach transportu drogowego wykonywanego przez najstarszą spółkę z Grupy, tj. STS Logistic.
Ogromne wsparcie dla klientów terminala stanowi możliwość korzystania z floty około 500 wagonów intermodalnych – zarówno platform podkontenereowych, jak i wagonów kieszeniowych znajdujących się w dyspozycji spółki CLIP Intermodal, która na ich bazie jest w stanie zbudować serwis kolejowy w praktycznie każdej destynacji dostępnej dla rozstawu osi 1435 mm.
Jak obecnie, w czasie, kiedy za naszą wschodnią granicą toczy się regularna wojna w Ukrainie, a Białoruś jest krajem podwyższonego ryzyka, wygląda transport towarów Nowym Jedwabnym Szlakiem i jakie są kierunki co do rozwoju transportu ładunków z Chin?
Sankcje spowodowane przez napaść Rosji na Ukrainę miały znaczący wpływ, w pierwszej kolejności, na zmniejszenie wolumenu towarów transportowanych droga lądową z Chin do Unii Europejskiej i odwrotnie oraz na zmianę drogi przewozu. Oczywiście, główny korytarz dostaw, biegnący przez terytorium Polski, ucierpiał na tym najbardziej. Tak więc, z jednej strony, udrożnieniu uległy najbardziej problematyczne wąskie gardła na trasie przewozu, co przyczyniło się do skrócenia czasu tranzytu, jednak, z drugiej – wolumeny pozostawiają wiele do życzenia.
W pierwszym kwartale bieżącego roku masa ładunków przewiezionych przez przejścia graniczne obsługujące Nowy Jedwabny Szlak spadła o prawie 50% w porównaniu do roku poprzedniego. Podstawowe wskaźniki transportu intermodalnego odnotowały dwucyfrowe spadki w pierwszym kwartale 2023 r. w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Znajdujemy się w okresie niepewności co do tego, jak długoterminowo sytuacja geopolityczna wpłynie na przewozy intermodalne, ale segment ten na pewno ma duży potencjał. Przewozy intermodalne obejmują również trasy północ–południe z portów morskich, dlatego należy szukać nowych kierunków, rozwijając ofertę dla klientów.
Ostatnio pojawia się sporo sygnałów o braku miejsca w terminalach, a równocześnie powstają nowe terminale intermodalne i wręcz mówi się o nadchodzącym wysypie tego typu inwestycji. Z czego wynika taka sytuacja? Czy to chwilowe zachwianie równowagi, np. w następstwie pandemii i wojny w Ukrainie, czy przyczyny są inne?
Właśnie to rosnące zapełnienie istniejących terminali intermodalnych pokazuje, że jesteśmy na początku drogi rozwoju sektora intermodalnego w Polsce. Odpowiednio zaplanowana sieć terminali jest niezbędnym elementem umożliwiającym zwiększenie dostępności i konkurencyjności sektora przewozów intermodalnych dla wszystkich graczy na rynku transportowym.
Powstawanie nowych terminali intermodalnych w Polsce jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na efektywne i zrównoważone rozwiązania transportowe. Jest to korzystne zarówno dla gospodarki kraju, jak i dla rozwoju całego sektora logistycznego.
Terminale intermodalne przyczyniają się także do zwiększenia konkurencyjności polskiej gospodarki. Dają przedsiębiorstwom możliwość korzystania z różnych środków transportu, prowadząc do skrócenia czasu dostawy towarów, zmniejszenia kosztów transportu i zwiększenia efektywności logistycznej oraz znacznego ograniczenia emisji CO2 czy innych negatywnych skutków generowanych przez transport drogowy.
Terminale intermodalne generują także nowe miejsca pracy, przyciągają inwestycje zagraniczne i tworzą pozytywny efekt w zakresie rozwoju gospodarczego regionów.
Polska, jako kraj leżący w sercu Europy, posiada bardzo duży potencjał tranzytowy. W jakim stopniu go wykorzystujemy?
Polska posiada duży potencjał tranzytowy jako kraj leżący w sercu Europy i jest aktywnie wykorzystywana jako kraj tranzytowy. Jednak, może on być nadal rozwijany.
Nasz kraj znajduje się na strategicznych korytarzach transportowych, takich jak TEN-T (Trans-European Transport Network) i Nowy Jedwabny Szlak. Te korytarze stanowią główne trasy transportowe między Europą Zachodnią, Wschodnią i Azją.
Warto podkreślić, że efektywne wykorzystanie potencjału tranzytowego Polski wymaga dalszych działań, takich jak inwestycje w infrastrukturę, rozwój przewozów intermodalnych, ułatwienia celne i współpraca międzynarodowa. Tak jak już wspomniałam, nasz Rail Mega Hub leży na przecięciu najważniejszych szlaków tranzytowych przebiegających przez Polskę i jesteśmy w stanie wykorzystywać tę lokalizację do oferowania usług logistycznych dla klientów zlecających przewozy zarówno na linii wschód–zachód, jak i północ–południe.
Czy nasza infrastruktura jest przystosowana do przewozu rosnących ilości ładunków?
Polska infrastruktura transportowa staje przed wyzwaniami związanymi z przewozem rosnących ilości ładunków. Chociaż wiele działań zostało podjętych w celu rozbudowy i modernizacji infrastruktury, wciąż istnieją pewne obszary, w których infrastruktura może wymagać dalszego dostosowania do rosnącego popytu.
Szczególnym zainteresowaniem instytucji odpowiedzialnych za kształtowanie polityki transportowej powinny być objęte te gałęzie transportu, które przyczyniają się do obniżenia emisji CO2 oraz kosztów społecznych związanych z transportem.
W naszej codziennej pracy doświadczamy trudności związanych z niedostatecznym poziomem inwestowania w infrastrukturę kolejową oraz brakiem odpowiedniej przepustowości kolejowych przejść granicznych praktycznie na każdej polskiej granicy lądowej. W efekcie zarówno czas transportu, jak i punktualność przewozów pozostawia wiele do życzenia. Idą też za tym dodatkowe koszty związane realizacją usług, które w normalnej sytuacji nie powinny były wystąpić. Doprowadza to do zachwiania równowagi szans w konkurowaniu o klientów pomiędzy branżą intermodalną a np. transportem drogowym. Chcielibyśmy doczekać czasów, kiedy ta sytuacja nie będzie występować.
Dlatego też ważne jest, aby nadal inwestować w infrastrukturę transportową i monitorować rosnący popyt na przewozy towarowe, a w ten sposób dostosować się do zmieniających się potrzeb. Rząd polski oraz instytucje odpowiedzialne za infrastrukturę transportową powinni kontynuować działania mające na celu rozwój i modernizację infrastruktury w celu przystosowania jej do przewozu rosnących ilości ładunków z myślą o wsparciu przede wszystkim rozwiązań ekologicznych.
Na jakie wsparcie unijne mogą liczyć firmy zajmujące się taką działalnością?
Firmy zajmujące się transportem intermodalnym mogą liczyć na różne formy wsparcia unijnego, które mają na celu promowanie i rozwój tej branży.
Unia Europejska (UE) udostępnia fundusze strukturalne, takie jak Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Fundusz Spójności, które mogą być wykorzystane na infrastrukturę transportową, w tym na budowę i modernizację terminali intermodalnych, linii kolejowych, dróg i portów.
UE wspiera także realizację projektów transeuropejskich sieci transportowych (TEN-T), które mają na celu ułatwienie przemieszczania się osób i towarów w Europie. Projekty związane z przewozami intermodalnymi mogą ubiegać się o finansowanie z programów TEN-T, które obejmują m.in. modernizację i rozbudowę infrastruktury transportowej.
Ponadto UE prowadzi programy badawczo-rozwojowe, takie jak Program Horyzont Europa, które wspierają innowacje w dziedzinie transportu, w tym technologie intermodalne, inteligentne systemy transportowe, optymalizację logistyki itp.
UE promuje również partnerstwa publiczno-prywatne w dziedzinie transportu, w tym w obszarze przewozów intermodalnych. Takie partnerstwa mogą otrzymać wsparcie finansowe i ekspertyzę ze strony UE w celu realizacji projektów intermodalnych, modernizacji infrastruktury i tworzenia innowacyjnych rozwiązań.
UE wspiera inicjatywy sektorowe, takie jak „Motorways of the Sea” czy „Rail Freight Corridors”, których celem jest rozwój przewozów intermodalnych oraz zwiększenie wykorzystania alternatywnych trybów transportu, takich jak transport morski i kolejowy.
Warto podkreślić, że dostępność wsparcia unijnego zależy od konkretnych programów, zasad i kryteriów ubiegania się o dotacje. Firmy transportu intermodalnego powinny monitorować programy i inicjatywy unijne oraz korzystać z doradztwa i wsparcia oferowanego przez instytucje i agencje odpowiedzialne za zarządzanie funduszami unijnymi w swoim kraju lub regionie.
Jakie trendy w rozwoju transportu intermodalnego może Pani wskazać?
W rozwoju transportu intermodalnego można zidentyfikować kilka istotnych trendów, które wpływają na tę branżę. Wzrasta znaczenie zrównoważonego transportu, a transport intermodalny jest uważany za bardziej ekologiczne rozwiązanie niż tradycyjne przewozy drogowe. Wzrost świadomości ekologicznej i regulacje dotyczące redukcji emisji prowadzą do większego zainteresowania przewozami intermodalnymi jako bardziej przyjaznymi dla środowiska.
Technologie informacyjno-komunikacyjne, automatyzacja i digitalizacja odgrywają coraz większą rolę w rozwoju transportu intermodalnego. Systemy zarządzania transportem, monitorowanie ładunków, platformy elektroniczne i rozwiązania IoT (Internet of Things), pomagają w optymalizacji operacji logistycznych oraz usprawnieniu procesów.
Wzrost urbanizacji i koncentracja ludności w miastach stawiają wyzwania związane z transportem czy logistyką miejską. Transport intermodalny staje się ważnym elementem inteligentnych miast, które dążą do redukcji zatorów drogowych i emisji.
Rozwój globalnego handlu i integracja gospodarcza prowadzą z kolei do większej potrzeby efektywnych rozwiązań transportowych. Transport intermodalny umożliwia bardziej efektywne przemieszczanie się towarów na dużą skalę między różnymi regionami i krajami, zwłaszcza w kontekście nowych szlaków handlowych, takich jak Nowy Jedwabny Szlak.
Wzrasta znaczenie współpracy i partnerstw między różnymi podmiotami w łańcuchu dostaw. Operatorzy logistyczni, przewoźnicy, porty, terminale i instytucje rządowe coraz częściej współpracują w celu zapewnienia bardziej zintegrowanych i efektywnych rozwiązań transportowych.
Wprowadzane są innowacyjne rozwiązania w logistyce, których celem jest poprawa efektywności i elastyczności transportu intermodalnego. Należą do nich rozwój inteligentnych kontenerów, automatyzacja operacji przeładunkowych, ulepszona analiza danych i predykcyjne zarządzanie łańcuchem dostaw.
Te trendy odzwierciedlają dążenie do bardziej zrównoważonego, efektywnego i zintegrowanego transportu towarów. Rozwój technologii, zmieniające się potrzeby rynkowe i regulacje wpływają na rozwój transportu intermodalnego, który staje się coraz bardziej istotnym elementem globalnej logistyki.
Jakie są największe ograniczenia w rozwoju transportu intermodalnego, a co mu sprzyja?
Brak odpowiedniej infrastruktury, takiej jak terminale przeładunkowe, specjalne wagony i kontenery, mogą utrudniać efektywne przewozy intermodalne. Konieczny jest rozwój infrastruktury, aby zapewnić płynność i wydajność transportu intermodalnego.
Efektywne przewozy intermodalne wymagają także skomplikowanej koordynacji między różnymi rodzajami transportu, a to wiąże się ze ścisłą współpracą między różnymi operatorami i dostawcami usług logistycznych. Różne przepisy i procedury celne w poszczególnych krajach mogą stwarzać bariery dla przewozów intermodalnych. Harmonizacja przepisów i uproszczenie procedur celnych są kluczowe dla ułatwienia przepływu towarów.
Mimo tych przeszkód przedsiębiorcy z roku na rok wykazują rosnące zainteresowanie rozwiązaniami proekologicznymi i coraz częściej, w ramach własnych procesów logistycznych, chcą wdrażać transport intermodalny. Są też dużo bardziej świadomi specyfiki „intermodalu”, czyli konieczności planowania z wyprzedzeniem, możliwości jazdy tylko w ramach wykupionych przedziałów czasowych – rozkładów jazdy. Tendencja przenoszenia towarów z ciężarówek na wagony cieszy tym bardziej, że stawką jest ekologiczny, zeroemisyjny, napędzany odnawialnymi źródłami energii transport, co przełoży się na lepszą przyszłość dla nas i kolejnych pokoleń.
Czy aktualne rozwiązania legislacyjne są dostosowane do sprawnego funkcjonowania i rozwoju branży? Jakie są pod tym względem oczekiwania i propozycje zmian prawa?
Aktualne rozwiązania legislacyjne różnią się w zależności od kraju i regionu, dlatego trudno jest przedstawić jednoznaczną odpowiedź dotyczącą ich dostosowania do sprawnego funkcjonowania i rozwoju branży przewozów intermodalnych. Jednak istnieje kilka ogólnych oczekiwań i propozycji zmian prawnych, które mogą wpłynąć pozytywnie na rozwój tej branży.
Ważne jest, aby przepisy dotyczące przewozów intermodalnych były spójne i zharmonizowane na poziomie międzynarodowym. Ujednolicenie procedur celnych, norm bezpieczeństwa i innych regulacji ułatwiłoby przepływ towarów i redukcję biurokracji.
Istotne jest także wsparcie rządowe w formie inwestycji w obszarze infrastruktury transportowej, w tym terminali przeładunkowych, sieci kolejowej i drogowej, a także w rozwój portów morskich. Może się to znacząco przyczynić do rozwoju przewozów intermodalnych. Propozycje zmian prawnych mogą obejmować ułatwienia finansowe i regulacyjne dla inwestycji infrastrukturalnych.
Oczekuje się, że przewozy intermodalne będą odgrywać coraz większą rolę w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, takich jak redukcja emisji gazów cieplarnianych i zmniejszenie zależności od paliw kopalnych. Zmiany prawne powinny zatem zachęcać do wykorzystywania bardziej ekologicznych technologii i promować rozwiązania w zakresie rozwoju infrastruktury obsługującej zrównoważony transport.
Wzmacnianie współpracy między różnymi sektorami, takimi jak transport, logistyka, handel i administracja publiczna, może przyczynić się do efektywnego funkcjonowania przewozów intermodalnych. Propozycje zmian prawnych powinny uwzględniać ułatwienie współpracy i wymiany informacji między sektorami.
Ważne jest również uwzględnienie opinii i konsultacji ze strony przedstawicieli branży przewozów intermodalnych oraz innych zainteresowanych stron, aby wprowadzać skuteczne i dobrze przemyślane zmiany prawne.