Jesienią 2021 r. władze Krakowa ostatecznie potwierdziły, że miasto nie podejmie się budowy metra. W zamian będzie realizować projekt tzw. premetra, którego budowa na odcinku o długości 22 km potrwa do 2037 r. Urzędnicy oczekują na wydanie decyzji środowiskowej jeszcze w tym roku.
Premetro jest z założenia systemem transportu będącym formą przejściową między tramwajem a metrem, który teoretycznie może być rozbudowany w system metra (pod względem technicznym taką rozbudowę umożliwia np. odpowiednia konstrukcja obiektów inżynierskich, spełniających warunki obsługi pojazdów metra).
W Krakowie pierwsza linia premetra o długości 22 km została wyznaczona na trasie pomiędzy Wzgórzami Krzesławickimi w Nowej Hucie a Bronowicami (rejon ul. Jasnogórskiej). Zaplanowano na niej aż 32 przystanki, co oznacza, że średnio tramwaje będą się zatrzymywać co około 700 m, uniemożliwiając pojazdom osiąganie prędkości, która pozwoliłaby szybko pokonywać dłuższe dystanse. Czas podróży premetrem ze Wzgórz Krzesławickich do Bronowic zajmie 46 minut. Gdyby na tej samej trasie kursowały pociągi metra, podróż trwałaby 33 minuty.
W części centralnej linii mają powstać dwa tunele przy wykorzystaniu tarczy zmechanizowanej z użyciem maszyny (ang. Tunnel Boring Machine). Ich zagłębienie określa się na około 20 m. p.p.t. Jeden tunel, będzie miał długość blisko 6 km i znajdzie się w nim siedem podziemnych przystanków, drugi, o długości 1 km (z jednym przystankiem), ma się znaleźć w części zachodniej. W rejonie ul. Dobrego Pasterza planowana jest estakada o długości około 1,4 km z dwoma przystankami na tym odcinku.
Przebieg trasy i lokalizacja przystanków I linii premetra w Krakowie Fot. UMK
Jak podkreśla Andrzej Kulig, zastępca prezydenta miasta Krakowa, „Premetro to jest projekt, który w pełni będzie realizowany na pewno”. Opowiadając o inwestycji, z przekonaniem mówi: „Przede wszystkim w tym roku uzyskamy decyzję środowiskową”. Podkreśla, że dokument ten pozwoli wystąpić z wnioskiem o środki zewnętrzne na realizację pierwszego, najważniejszego etapu tunelowego, zakładając, że budowa tuneli premetra będzie prowadzona w najbliższych latach.
Równocześnie Kulig mówi o trudnościach związanych z realizacją projektu:
„To nie jest takie proste przedsięwzięcie, ponieważ jesteśmy w mocno kontrowersyjnym dialogu z wojewódzkim konserwatorem zabytków, który silnie optuje za tym, by śródmiejska stacja premetra znajdowała się w przy ul. Rajskiej w okolicy parku Szymborskiej przy ul. Karmelickiej. My zaś uważamy, że na pewno ta stacja musi pozostać w obrębie I obwodnicy, czyli w rejonie plant. Sugerujemy Elefanta (przyp. red. dom towarowy przy ul. Podwale). To wywołuje, oczywiście, opór środowisk konserwatorskich, ale chcę powiedzieć, że tutaj będziemy całkowicie zdeterminowani. Jesteśmy gotowi, łącznie z uzyskaniem decyzji sądowych w tej sprawie, przeprowadzić tego typu rozwiązanie. Uważamy je za racjonalne i sensowne”.
Z aktualnych szacunków wynika, że koszt budowy I linii premetra o długości 22 km będzie kosztować około 5,8 mld zł, z czego 2,6 mld zł to koszt budowy odcinka centralnego w tunelu. W przypadku, gdyby na tej samej trasie budowano metro, jego kosz byłby dwukrotnie wyższy.
Miasto od dawna promuje projekt budowy premetra zamiast metra. Jednoznacznie na ten temat wypowiedział się jesienią 2021 r. wiceprezydent Krakowa Andrzej Kulig, mówiąc:
„Musicie się Państwo pogodzić, że do 2023 r., czyli do końca tej kadencji, pod decyzją inną niż budowa premetra się nie podpiszę”.
Autor: Agata Sumara
Fotografia główna: zim.krakow.pl