W środę 1 marca br. rozpoczęła się debata inaugurująca XII konferencję Systemy Kolejowe oraz III Forum Intermodalne. Wydarzenie organizowanie w Wiśle zrzesza polskich, czeskich oraz słowackich specjalistów z branży kolejowej i TSL. Podczas spotkania poruszano kwestie związane z m.in. Centralnym Portem Komunikacyjnym, nowymi kierunkami powiązań transportowych w Europie Środkowo-Wschodniej, innowacjami, finansowaniem inwestycji kolejowych oraz aspektami prawnymi, które towarzyszą realizacji przedsięwzięć.
Konferencja Systemy Kolejowe oraz Forum Intermodalne to wydarzenie, które na stałe wpisało się do kalendarza spotkań branżowych. Wyjątkowo wysoki poziom merytoryczny debat oraz paneli tematycznych powoduje, iż przyciąga ono wielu specjalistów. Dzięki modernizacji linii kolejowej na tegoroczną edycję wydarzenia organizowanego w Beskidzie Śląskim można było dojechać pociągiem.
Kierunki powiązań transportowych w Europie Środkowo-Wschodniej
Plenarna część konferencji rozpoczęła się od debaty moderowanej przez dr. Jakuba Majewskiego, prezesa Fundacji ProKolej, która dotyczyła nowych kierunków powiązań transportowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Jak wynika z przeprowadzonej dyskusji, w ostatnich latach pozycja Polski na międzynarodowych korytarzach transportowych zyskała na znaczeniu, gdyż wzrosła istotność korytarza północ – południe. Ponadto odbudowano przewozy kolejowe z oraz do Ukrainy, jednak warto zaznaczyć, że tradycyjny szlak wschód — zachód nadal pozostaje ważny dla branży intermodalnej.
Wpływ wybuchu pandemii COVID-19 i wojny na Ukrainie na organizację łańcuchów dostaw
Uczestnicy rozmawiali m.in. o skutkach pandemii COVID-19 oraz wybuchu wojny na Ukrainie.
„Wojna i pandemia wpłynęły na poszukiwanie krótszych łańcuchów dostaw. Rosja zaczęła bardziej skupiać się na kierunku południowym i wschodnim. Wzrosło również zainteresowanie Korytarzem Środkowym. Obecnie trwają analizy, na ile może być konkurencyjny, a kraje, przez które przechodzi ten szlak, chcą podwojenia jego przepustowości. Przed Polską ciekawe perspektywy otworzą się, kiedy zakończy się wojna i Ukraina zostanie włączona w sieć korytarzy TEN-T. Ponadto cały czas biznes będzie zainteresowany północnym Nowym Jedwabnym Szlakiem. Mimo że, po wybuchu wojny zmniejszyły się przewozy intermodalne na tym korytarzu, a część operatorów uruchomiła pilotażowe pociągi na korytarzu Transkaspijskim, to z analiz wynika jednak, że szlak przez Małaszewicze jest 3 razy bardziej konkurencyjny” – zaznaczył Mirosław Antonowicz, przewodniczący Organizacji Współpracy Kolei.
Poruszano również kwestie związane relacjami gospodarczymi, kierunkami przewozowymi oraz poszukiwaniem nowych korytarzy transportowych. Istotną część debaty poświęcono na wymianę poglądów o wyzwaniach w odniesieniu do przewozów pasażerskich oraz towarowych czy też proporcjach pomiędzy potrzebami ruchu krajowego i międzynarodowego.
„Zmieniły się kierunki transportu, ale nie jest prawdą, że linie równoleżnikowe straciły na znaczeniu. Po wybuchu wojny na Ukrainie udrożniono linie kolejowe do granicy polsko-ukraińskiej. Przewozy towarowe wróciły do wcześniej praktycznie nieużywanych przejść w Medyce i Dorohusku. Kolej przewozi wiele nowych kategorii ładunków między Polską a Ukrainą” — powiedział Grzegorz Kurdziel, członek zarządu, dyrektor ds. wsparcia operacyjnego PKP Polskie Linie Kolejowe SA.
O Kolejach Dużych Prędkości
Podczas spotkania branżystów w Wiśle nie mogło zabraknąć tematu Kolei Dużych Prędkości. Skrajne emocje budzi budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego. Projekt realizuje przygotowania do budowy niemal 2000 km nowych linii kolejowych szybkich prędkości mających połączyć Warszawę z najistotniejszymi miastami m.in. Wrocławiem czy Gdańskiem. Tak duża inwestycja ma być impulsem do rozwoju pasażerskich oraz intermodalnych połączeń kolejowych
„Linia E-20 na zachód od Poznania osiągnęła już swoje docelowe parametry i jeśli Polska i Niemce nie podejmą odpowiedniej decyzji, to nie powstanie tam linia dużych prędkości. Rozmawiamy także z Kolejami Ukraińskimi o perspektywach realizacji nowych linii kolejowych w kierunku Lwowa i Kijowa. Rozważamy też budowę nowej linii w kierunku południowego zachodu od Wrocławia. Zobaczymy czy studium wykonalności wskaże, że jest to opłacalny projekt. Trzeba też pamiętać, że wszystkie nowe linie przeznaczone będą nie tylko dla ruchu pasażerskiego, ale też pociągów intermodalnych. Ruch towarowy w znaczącym stopniu poprawia opłacalność tych projektów” – podkreślał Marcel Klinowski, koordynator ds. działań na rzecz otoczenia inwestycji, członek Zespołu Doradczego Pełnomocnika Rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego.
Wyzwania dla transportu intermodalnego
W trakcie debaty zwrócono uwagę na fakt, iż nowe szanse transportu intermodalnego można dostrzec na liniach, które łączą Polskę oraz Europę Środkową z Północnym Adriatykiem. Szczególną uwagę przykuwa Port Koper.
„Uruchomiliśmy połączenie Koper — Gdańsk/Gdynia, które łączy rynki skandynawskie z Bliskim Wschodem i basenem Morza Śródziemnego. Obecnie połączenie to oferuje zdecydowanie krótszy transit-time niż tradycyjna trasa morska. Z dużym zainteresowaniem przyglądamy się także Korytarzowi Południowemu. Indie szybko się rozwijają i chcą rywalizować z Chinami o pierwsze miejsce w światowym handlu. Na razie Korytarz Południowy ma słabe parametry, ale dzięki inwestycjom już za kilka lat sytuacja ta może się zmienić” – poinformował Dariusz Mierkiewicz, Business Development Manager for Poland & North Europ, Port Koper.
Głos w sprawie perspektywicznych połączeń zabrał także Marcin Trela, wiceprezes Urzędu Transportu Kolejowego: „Indie są ciekawym kierunkiem, ale uważam, że to Turcja zadecyduje o powodzeniu Korytarza Południowego ze względu na swą rolę w gospodarce, a także infrastrukturę. Natomiast na kierunku wschód — zachód po chwilowym zahamowaniu pojawiły się nowe połączenia. Rozwija się także kierunek północ — południe. Na przykład Finlandia musi szukać nowych tras transportowych. Polskie koleje przyjęły też wiele nowych ładunków z Ukrainy takich jak zboże, ale nie wiadomo, czy te przewozy będą utrzymane po zakończeniu wojny”.
Nowoczesne technologie, finansowanie inwestycji kolejowych i modernizacja taboru
Podczas licznych interesujących prelekcji, debat oraz warsztatów omawiano m.in. rozwiązania zielonego wodoru, potencjał technologii sanitarnej dla kolei oraz kwestie bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych. Dyskutowano także o potencjale rozwoju transportu kolejowego i intermodalnego oraz o wykorzystaniu nowoczesnych lokomotyw wielosystemowych.
Polska aktualnie przygotowuje się do inwestycji infrastrukturalnych oraz intermodalnych, które będą dofinansowane z nowego budżetu Unii Europejskiej, jednak finansowanie nowych przedsięwzięć budzi wiele wątpliwości nie tylko wśród wykonawców.
„Prowadzimy stałe badania rynku. Co kwartał pytamy, w jakich kierunkach będą jeździły kontenery. Ciągle widoczne jest duże zainteresowanie przewozami na szlaku wschód — zachód. Inwestycje na granicy z Ukrainą wskazują, że równie ten kierunek będzie promowany. CUPT jest koordynatorem dwóch projektów w ramach Korytarzy Solidarności: drogowego i kolejowego, które dotyczą właśnie połączeń z Ukrainą” — zaznaczyła Sylwia Cieślak-Wilk p.o. zastępcy dyrektora Centrum Unijnych Projektów Transportowych.
Przedsiębiorcy mają wiele obaw związanych z wystąpieniem tzw. dołka inwestycyjnego oraz z opóźnieniami w realizacjach zadań. Od dłuższego czasu apelują o rozwiązania, które pomogą w rozwiązaniu choćby części problemów dotyczących finansowania inwestycji.
Konferencja Systemy Kolejowe i Forum Intermodalne jest organizowane przez OLTIS Polska, První Signální oraz Fundację ProKolej. Patronat medialny objął Sektor Kolejowy.
Autor: Damian Malesza
Fot. Jan Bytnar