W ramach realizacji projektu Rail Baltica nad rzeką Dźwiną na Łotwie ma powstać dwupoziomowy most o długości 1150 m do obsługi transportu drogowego i kolejowego. Przeprawa ta będzie jedną z najbardziej złożonych konstrukcji inżynieryjnych w krajach bałtyckich, a jednocześnie jednym z nielicznych mostów łączących ruch drogowy i kolej dużych prędkości. W Europie są tylko trzy podobne konstrukcje – podaje RB Rail AS.
Decyzję o budowie mostu kombinowanego podjęto po latach dyskusji i badań, których elementem była również kwestia powstania mostu drogowego łączącego obwodnicę Rygi przez Dźwinę. Kiedy w 2016 r. przeprowadzono studium wykonalności dla Rail Baltica, uznano, że trasa kolejowa przecinałaby rzekę na obszarze, który jest również optymalny do poprowadzenia trasy drogowej. Dalsze analizy mające na celu optymalizację rozwiązań technicznych, potwierdziły zasadność zbudowania w wybranej lokalizacji łączonej konstrukcji.
W 2019 r. konsorcjum Edis Rail, DB Engineering i SIA Olimps otrzymało kontrakt na zaprojektowanie trasy na 60-kilometrowym odcinku relacji Vangaži–Salaspils–Misa na Łotwie wraz z mostem nad Dźwiną. Na etapie analiz rozważano zarówno budowę oddzielnych mostów – kolejowego i drogowego, jak i konstrukcji kombinowanej, porównując m.in. koszty ich budowy oraz utrzymania. Ostatecznie stwierdzono, że dwupoziomowa przeprawa będzie korzystniejsza m.in. ze względu na konserwację, mniejsze wykorzystanie gruntów, mniejszy wpływ na rzekę, mniejszy poziom hałasu czy krótszy czas budowy. Pod koniec 2020 r. łotewskie ministerstwo transportu potwierdziło wybór mostu kombinowanego.
Podczas podejmowania decyzji konstrukcyjnych rozważano umieszczenie linii kolejowej na górnym poziomie lub po dwóch stronach autostrady. Ostatecznie ustalono, że optymalnym rozwiązaniem będzie linia kolejowa na dolnym poziomie, pod jezdnią autostradową. Ostatecznie trasa kolejowa będzie znajdować się od 8,35 do 11,80 m nad lustrem wody, pozostawiając miejsce dla swobodnej żeglugi. Poziom drogowy zostanie ulokowany 10 m powyżej kolejowego.
Most będzie miał osiem przęseł, w tym sześć 150-metrowych oraz dwa przęsła 125-metrowych na obu końcach przeprawy. Szerokość drogi z dwoma pasami ruchu w każdym kierunku wyniesie 23,1 m, a poziom kolejowy będzie mierzyć 12,1 m szerokości, mieszcząc tory prowadzące ruch pociągów w obu kierunkach.
Ze względu na to, że zarówno pojazdy drogowe, jak i pociągi korzystające z mostu będą poruszały się z dużą prędkością, piesi i rowerzyści nie będą mieli dostępu do przeprawy. Pociągi nową przeprawą mają poruszać się z prędkością do 249 km/godz. z możliwością zwiększenia jej w przyszłości do 300 km/godz.
Latem 2021 r. w korycie Dźwiny rozpoczęły się badania geologiczne w celu zebrania dodatkowych danych. Zbudowano platformę o wymiarach 25 x 25 m, aby uzyskać dostęp do miejsc, w których znajdzie się osiem filarów mostu. Badania geologiczne zakończyły się pod koniec 2021 r. Pobrane próbki pozwolą w dopracowywaniu specyfikacji technicznych w celu znalezienia najbardziej ekonomicznego i technicznie odpowiedniego rozwiązania do posadowienia konstrukcji. Jak podkreśla RB Rail AS, obszar Dźwiny, na którym będzie prowadzona budowa, jest narażony na ryzyko niewybuchów z I i II wojny światowej, co wymaga dodatkowego rozpoznania i zabezpieczenia w trakcie budowy.
Główne prace infrastrukturalne na odcinku Rail Baltica Vangaži–Salaspils–Misa obejmują m.in. budowę: 29 mostów kolejowych, 15 wiaduktów drogowych oraz połączenie z nowym intermodalnym terminalem towarowym Salaspils.
Rail Baltica to największy projekt infrastruktury kolejowej w historii krajów bałtyckich, który zapewni zelektryfikowaną dwutorową europejską linię kolejową wzdłuż całej trasy łączącej Warszawę, Kowno, Wilno, Poniewież, Rygę, Parnawę i Tallin. Całkowita długość międzynarodowej linii w krajach bałtyckich wyniesie 870 km, z czego 392 km na Litwie, 265 km na Łotwie i 213 km w Estonii. Długość linii na terenie Polski to 374 km.
Autor: Agata Sumara
Fot. Rail Baltica