Projekt Centralnego Portu Komunikacyjnego wymagał wielu zmian i urealnienia. Premier Donald Tusk wraz z ministrem infrastruktury Dariuszem Klimczakiem, wiceministrem infrastruktury Piotrem Malepszakiem oraz wiceministrem funduszy i polityki regionalnej, pełnomocnikiem rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego Maciejem Laskiem podczas konferencji prasowej 26 czerwca 2024 r. przedstawił kluczowe założenia dla rozwoju sieci komunikacyjnej w Polsce. Projekt zakłada trzy najważniejsze elementy, które konieczne są do wykonania tzw. trójskoku. Po pierwsze rozbudowa sieci szybkiej kolei, aby każdy mógł szybko podróżować pomiędzy największymi miastami w Polsce. Po drugie rozwijanie regionalnych lotnisk, które są dostępne dla każdego. Ta część uwzględnia również budowę lotniska w Baranowie. Po trzecie rozwój Polskich Linii Lotniczych LOT. Wszystkie te elementy są ze sobą powiązane.
Szereg nieprawidłowości przy projekcie CPK
Projekt Centralnego Portu Komunikacyjnego, przez sposób w jaki poprzedni rząd próbował go realizować, był skazany na szereg trudności – opóźnienia, nieefektywne wydatkowanie pieniędzy czy krzywdzenie ludzi wywłaszczeniami. Poprzednicy umieścili infrastrukturalny projekt CPK pod nadzorem Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, co przysporzyło problemów i było nielogiczne. Zmieniamy to – od 1 lipca spółka CPK przechodzi do Ministerstwa Infrastruktury tak, aby projekty związane z infrastrukturą były w jednym miejscu i mogły być kompleksowo zarządzane.
— Nie wyobrażam sobie, jak nasi poprzednicy myśleli o najważniejszych projektach infrastrukturalnych w naszym państwie, oddzielając tak ważną spółkę, jaką jest CPK, od Ministerstwa Infrastruktury — powiedział minister infrastruktury Dariusz Klimczak.
Obecny rząd odziedziczył po poprzednikach także nierealne założenia projektu CPK. Aby miał on szansę powstać, konieczne było zaangażowanie ekspertów, którzy wolni od upolitycznienia swoich działań, mogli ocenić całą koncepcję i dotychczasową realizację projektu. Zadaniem zespołu było także zbadanie, co jest Polsce potrzebne. Tak, aby projekt ten odpowiadał polskim potrzebom i jego użytkownikom, a nie wizji konkretnej partii.
Audyty wykazały szereg nieprawidłowości związanych z CPK, szczególnie pod względem finansowym. Audyt pokazał też bardzo duże opóźnienia w całym projekcie CPK. Przykładem jest budowa tunelu pod Łodzią. Projekt uwzględniał budowę dwóch tuneli – dla kolei dużej prędkości i tzw. zwykłego tunelu. Budowa tego drugiego miała się zakończyć w grudniu 2021 r., a do tej pory nie został wykonany. Kolejnymi przykładami opóźnień są projekty terminala, czy nawet sama decyzja lokalizacyjna dla lotniska w Baranowie – miała być wydana w lipcu zeszłego roku, ale została źle przygotowana. Dzisiaj decyzja jest złożona i procedowana u wojewody. Ale to nie jedyne opóźnienia. Projekty terminala, projekty części lotniskowej były również na koniec zeszłego roku opóźnione o 7-8 miesięcy.
Polska jako megalopolis – czyli połączenie dużych miast siecią szybkiej kolei
Weryfikacja, którą przeprowadził rząd, pozwoliła na stworzenie nowych założeń rozbudowy sieci komunikacyjnej w Polsce. Powstanie nowoczesna i odpowiadająca wyzwaniom XXI wieku komunikacja na terenie całego kraju, która będzie uwzględniała potrzeby lokalne i regionalne. Koncepcja ta zrodziła się jeszcze w latach 2009–2010.
— Chcemy wybudować projekt racjonalny zarówno pod względem finansowym, jak i optymalny z punktu widzenia polskiego i międzynarodowego transportu, ale przede wszystkim z punktu widzenia potrzeb polskiej gospodarki i przedsiębiorców. Będziemy tak projektować i tak budować, żeby był jak największy pożytek z każdej złotówki, która zostanie wydana — powiedział minister D. Klimczak.
W porównaniu z tym, co było zaplanowane w poprzedniej koncepcji urealniony projekt CPK pozwoli zdecydowanie zmniejszyć liczbę potrzebnych wywłaszczeń, ale i naprawić wyrządzone krzywdy. Przy zmianie założeń rząd kierował się interesem mieszkańców Polski, którzy chcą szybciej i bardziej komfortowo podróżować. Polska stanie się megalopolis, w projekt nowoczesnej komunikacji włączone będą bowiem wszystkie duże miasta w Polsce. Powstanie gęsta sieć, która będzie łączyła realne skupiska ludzi i będzie obsługiwała realne potoki pasażerów.
— Sieć kolejowa w całym programie CPK to oczywiście nowe linie kolejowe, ale też linie istniejące. Chcemy osiągnąć spójność połączeń linii nowych, linii zmodernizowanych, tych, które istnieją od wielu lat i linii regionalnych o mniejszym ruchu — powiedział wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak.
Projekt ten rozpocznie się od tzw. „Y” (igreka), czyli korytarza, który połączy Warszawę, Łódź, Poznań i Wrocław w standardzie kolei dużych prędkości. Na późniejszym etapie będzie dotyczył także innych dużych polskich miast. Koleje będą osiągały prędkość od 300 do 320 km/h.
Budowa nowoczesnego lotniska w Baranowie
Powstanie również nowoczesne lotnisko w Baranowie, które rocznie będzie obsługiwało 34 miliony pasażerów. Pierwsze samoloty odlecą z niego w 2032 r. Ta część koncepcji jest także związana z rozbudową autostrady A2, która łączy Warszawę i Łódź.
Pełnomocnik rządu ds. CPK Maciej Lasek przedstawił urealniony harmonogram prac związanych z budową lotniska w Baranowie:
- koniec 2024 r. – decyzja lokalizacyjna,
- 2026 r. – uzyskanie pozwolenia na budowę projektu lotniskowego,
- 2029 r. – zakończenie budowy tunelu i stacji podziemnej stacji kolejowej,
- 2030 r. – zakończenie budowy lotniska,
- 2032 r. – przeniesienie ruchu komercyjnego z Lotniska Chopina na nowe lotnisko centralne w Baranowie.
Rozwój lotnisk regionalnych, które są blisko każdego
Istotne z punktu widzenia nowego projektu jest to, aby lotnisko było blisko. Dlatego nadal będzie wspierany rozwój lotnisk regionalnych. Rozbudowa i modernizacja lotniska Modlin będzie się wiązała z dokończeniem inwestycji drogowej i włączeniem fragmentu S7. Zbudowana zostanie także kolej pomiędzy Dworcem Centralnym w Warszawie a Modlinem. Nowa koncepcja uwzględnia również przyszłość lotniska Chopina w Warszawie. Zostanie ono zmodernizowane, aby usprawnić ruch pasażerski. Jego funkcja na pewno jednak ulegnie zmianie, kiedy lotnisko w Baranowie przejmie obsługę 34 mln pasażerów rocznie.
Unowocześnienie i rozwój Polskich Linii Lotniczych LOT
Ostatnim elementem trójskoku jest rozwój Polskich Linii Lotniczych LOT. Planowane jest uzupełnienie floty do 135 samolotów, w tym 31 samolotów szerokokadłubowych do 2032 r. Rząd zakłada, że PLL LOT będzie obsługiwać na nowym lotnisku w Baranowie co najmniej 50 proc. slotów.
Każdy z trzech elementów trójskoku – rozbudowa szybkiej kolei, rozwój lokalnych lotnisk i lotniska centralnego w Baranowie oraz rozwój Polskich Linii Lotniczych LOT jest ze sobą powiązany. Realizacja każdego z tych elementów pozwoli Polsce wejść w nowy wiek komunikacji i transportu.
Sprawdź również: