Do kontrowersyjnej interwencji policyjnej wobec nastoletniego miłośnika kolejnictwa doszło w Gdańsku w rejonie ul. Ku Ujściu. Młody pasjonat prowadzący kanał na platformie YouTube poświęcony tematyce kolejowej, znalazł się w centrum zainteresowania służb podczas nagrywania przejazdu specjalnego składu prowadzonego przez zabytkowy pomarańczowy elektrowóz „Czesio” (lokomotywa EP05-23).
Interwencja funkcjonariuszy Wydziału Kryminalnego II Komisariatu Policji w Gdańsku została w całości zarejestrowana przez 19-latka. Choć na miejscu pojawili się bardzo szybko, to ich sposób prowadzenia dialogu był irracjonalny. Cały materiał wraz z komentarzem pojawił się na kanale YouTube pn. audyt obywatelski, który regularnie obnaża niewiedzę w zakresie obowiązujących przepisów prawa i punktuje niekompetencje m.in. policjantów, wojskowych i pracowników ochrony.
Krzyki, groźby i totalna ignorancja
Podczas półgodzinnej rozmowy funkcjonariusze wielokrotnie powoływali się na nieistniejące przepisy dotyczące rzekomego zakazu fotografowania i nagrywania obiektów kolejowych. W zachowaniu policjantów na próżno szukać profesjonalizmu – nie przedstawili się, przerywali wypowiedzi młodego człowieka, który pomimo wszystko zachował spokój oraz wielokrotnie grozili interwencją Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Tym samym nie przestrzegali obowiązujących ich przepisów. Podczas interwencji padały takie hasła jak:
- „niech pan ze mną tak nie pogrywa, ja jestem wydziałem kryminalnym, ja nie jestem pierwszym lepszym psem albo krawężnikiem”
- „pan i tak zostanie zatrzymany”
- „stój tu i bądź cicho […] skończyłem na ten moment z Tobą rozmawiać” – nie dając dojść do słowa miłośnikowi kolei
- „oni (ABW – przyp. red.) będą weryfikowali, czy Pan nie jest terrorystą”
Szczególnie niepokojące były groźby dotyczące możliwego przeszukania mieszkania nastolatka czy zabezpieczenia jego nośników danych. Mundurowi wprowadzali go również w błąd, twierdząc, że znajduje się on pod lupą ABW.
Finalnie interwencja funkcjonariuszy skończyła się bez konsekwencji dla miłośnika kolei, gdyż nie doszło do złamania prawa. Po otrzymanym telefonie policjant stwierdził, że ABW odstępuje od czynności.
Podinsp. Magdalena Ciska, rzeczniczka gdańskiej policji, potwierdza, że sprawą zajął się już Wydział ds. Dyscyplinarnych, Skarg i Wniosków gdańskiej komendy. Film z interwencji został zabezpieczony na polecenie Komendanta Miejskiego Policji w Gdańsku, a czynności wyjaśniające są w toku.
Fotografowanie infrastruktury kolejowej
Fotografowanie i filmowanie obiektów przez miłośników kolei jest powszechną praktyką, realizowaną zarówno w Polsce, jak i za granicą. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się przejazdy zabytkowych składów czy nietypowych zestawień taborowych, które stanowią istotny element kolejowego dziedzictwa kulturowego.
Od momentu wybuchu wojny na Ukrainie fotografowanie i filmowanie obiektów kolejowych budzi wiele kontrowersji. Temat był podejmowany wielokrotnie w mediach. Przedstawiciele rządu uwrażliwiali służby, by zwracali szczególną uwagę na osoby uwieczniające rejony tzw. infrastruktury krytycznej. Wiele mówiło się wtedy o szpiegach zza wschodniej granicy, którzy obserwują polskie tory i możliwych aktach dywersyjnych.
Bezprawne nękanie pasjonatów kolejnictwa
Aspekty związane z bezpieczeństwem naszego kraju są nadrzędne, jednak wszystkie działania muszą być realizowane zgodnie z literą prawa. Czynności funkcjonariuszy policji i Straży Ochrony Kolei (SOK) skoncentrowały się na miłośnikach kolei, dla których pasja stała się udręką. Spór dotyczy braku określenia konkretnego wzoru znaku zabraniającego fotografowania i nagrywania obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa oraz uwarunkowań jego stosowania (Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, art. 616a, 683a). Wszystkie tabliczki zakazujące tych czynów nie mają mocy prawnej, gdyż rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w tej sprawie na ten moment nie weszło w życie (obecnie przygotowano jedynie, jego projekt), zatem nie można mówić o przepisach wykonawczych w tym zakresie.
Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny
Projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej
Autor: Damian Malesza
Fot. nadesłane