Po raz pierwszy w pięcioletniej historii konkursu „Dworzec Roku” to miano zdobył nie pojedynczy obiekt, ale grupa dworców startujących drużynowo pod nazwą „Dworce doliny Popradu”. Tak zdecydowało profesjonalne jury szóstej edycji konkursu Fundacji „Pro Kolej” na najlepszą stację kolejową w Polsce. Głosujący w konkursie internauci przyznali nagrodę publiczności otwartemu po gruntownym remoncie dworcowi Gdańsk Główny. Wręczenie wyróżnień zorganizowano tradycyjnie już podczas odbywającego się 15 listopada w Warszawie Kongresu Kolejowego.
Nagrodzony projekt inwestycyjny został zrealizowany w latach 2020-2023 w ramach Programu Inwestycji Dworcowych PKP S.A. Stanowi dobry przykład współpracy inwestora z samorządem terytorialnym: część kosztów pokryło dofinansowanie unijne z Regionalnego Programu Operacyjnego dla województwa małopolskiego, a projekty każdego dworca powstawały przy współpracy z władzami miast i gmin, na terenie których się znajdują. Łącznie projekt objął 12 dworców, na odcinku wybudowanej w roku 1876 linii kolejowej nr 96 pomiędzy Starym Sączem i Muszyną. Dworce położone są w powiecie nowosądeckim, na terenie gmin Muszyna, Piwniczna-Zdrój, Rytro i Stary Sącz. Wartość projektu wyniosła 84 mln zł.
Beskid Sądecki znów ma dworce
Przed rozpoczęciem prac budowlanych żaden z dworców nie był czynny i nie obsługiwał pasażerów. Założono podniesienie standardu obsługi i komfortu pasażerów, zwiększenie dostępności dla osób z ograniczoną możliwością poruszania się, a także przywrócenie dawnej świetności obiektom zabytkowym, w tym wybudowanemu razem z linią kolejową dworcowi Żegiestów-Zdrój. Projekt objął 12 dworców. 8 z nich (w Barcicach, Piwnicznej, Piwnicznej-Zdroju, Rytrze, Wierchomli Wielkiej, Żegiestowie, Żegiestowie-Zdroju oraz w Starym Sączu) poddano kompleksowej renowacji i przystosowano do współczesnych wymogów i przepisów budowlanych oraz przeciwpożarowych. W pozostałych 4 lokalizacjach (w Łomnicy-Zdroju, Młodowie, Miliku oraz Zubrzyku) wzniesiono zupełnie nowe budynki o powierzchni użytkowej do 100 mkw. Ich wygląd został dostosowany do otoczenia, z uwzględnieniem elementów charakterystycznych dla architektury Beskidu Sądeckiego, którego dolina Popradu jest częścią.
Wszystkie budynki zostały dostosowane do obsługi podróżnych o ograniczonej mobilności – osób starszych, rodzin z dziećmi oraz osób z niepełnosprawnościami. Zapewniono takie usprawnienia jak: ścieżki naprowadzające, oznaczenia w alfabecie Braille’a, kontrastowa kolorystyka wnętrz, plany dotykowe budynków, a także zlikwidowano bariery architektoniczne. Dodatkowo dworce stały się bardziej ekologiczne, dzięki zastosowaniu systemu BMS (Building Management System), który nadzoruje pracę instalacji i urządzeń. Dzięki temu nie tylko jest optymalizowane zużycie energii elektrycznej, cieplnej oraz wody ale także zapewnione jest bezpieczeństwo, poprzez monitoring, kontrolę dostępu, sygnalizację włamania i napadu, a także zagrożenia przeciwpożarowego.
– W przypadku naszego miasta zyskaliśmy rewitalizację ważnej przestrzeni publicznej, ale oczywiście głównym efektem inwestycji jest zapewnienie mieszkańcom Doliny Popradu dostępu do bezpiecznej i komfortowej infrastruktury kolejowej i ułatwienie pasażerom podróżowania koleją po powiecie nowosądeckim – powiedział Jacek Lelek, Burmistrz Starego Sącza. – Takie działania to również promocja transportu kolejowego, który może być ekologiczną, wygodną i wartą rozważenia alternatywą dla zakorkowanych dróg.
Po to, by przekonać większą liczbę podróżujących do korzystania z kolei, obiekty dworcowe muszą odpowiadać zmieniającym się i rosnącym wymaganiom. Na dworcach w dolinie Popradu przygotowano na przykład udogodnienia dla rowerzystów: dodatkowe stojaki na rowery, samoobsługowe punkty naprawy rowerów czy doprowadzenie przez lokalne władze tras rowerowych do dworców. Z myślą o wszystkich pasażerach przygotowano też nowoczesne udogodnienia: na każdym z modernizowanych dworców znajdują się porty USB oraz standardowe gniazda elektryczne, umożliwiające ładowanie urządzeń elektronicznych. To szczególnie ważne dla podróżujących biznesowo oraz dla tych, którzy chcą być na bieżąco z informacjami podczas podróży. Te zrealizowane zadania są powodem do zadowolenia mieszkańców gminy Muszyna i licznych odwiedzających – ocenia Arkadiusz Cycoń z Urzędu Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna.
Publiczność wybrała Gdańsk Główny
Cechą konkursu na „Dworzec Roku” jest to, że o laury ubiegają się zarówno niewielkie obiekty, jak te w dolinie Popradu oraz dworce w największych węzłach kolejowych, które również są modernizowane. Uczestnicy internetowego głosowania nagrodę publiczności przyznali oddanemu 31 lipca br. do użytku, po znacznej przebudowie i renowacji, dworcowi Gdańsk Główny. To było największe przedsięwzięcie PKP SA w ramach Programu Inwestycji Dworcowych. Kosztem blisko 120 mln złotych przywrócono blask zabytkowemu budynkowi, stanowiącemu jeden z najbardziej rozpoznawalnych obiektów kolejowych na terenie Polski. W ramach prac wykonano nowe stropy wewnątrz budynku oraz nowe pokrycia dachów z wzorami z dachówek odtworzonymi na wzór historycznych. Oczyszczona i poddana renowacji została też charakterystyczna wieża zegarowa.
Wewnątrz budynku przywrócone zostały dębowe witryny kasowe i sklepowe. Zainstalowano oświetlenie wzorowane na historycznym. Pojawiły się też, zdobiące niegdyś dworcowe wnętrze, wielkoformatowe witraże oraz kartusze z herbami pomorskich miast. Co istotne, dbałość o przywrócenie historycznej formy udanie połączono z wyposażeniem budynku w udogodnienia dla podróżnych. Zlikwidowano wszelkie bariery architektoniczne i zainstalowano nowe windy. Przy kasach zamontowano pętle indukcyjne – czyli urządzenia, z pomocą których z kasjerem mogą komunikować się osoby korzystające z aparatu słuchowego. Ogrzewanie zapewniają pompy ciepła współpracujące z centralami klimatyzacyjnymi, postawiono też na częściowy odzysk wody deszczowej, a także tej zużywanej w umywalkach i prysznicach, która po podczyszczeniu będzie używana do spłukiwania toalet.
– Dla każdego miasta dworzec kolejowy jest wizytówką. To często pierwsze miejsce, które turyści widzą po przyjeździe. Na remont dworca Gdańsk Główny czekaliśmy wiele lat – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Dziś jest to nowoczesny obiekt, dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i jednocześnie w pełni odrestaurowany w historycznej szacie, udanie podkreśla walory naszego miasta.
Konkurs „Dworzec Roku” odbywa sie od roku 2018. Jego organizatorem jest Fundacja „Pro Kolej”, a honorowym patronatem objęli: Urząd Transportu Kolejowego, Fundacja Grupy PKP, Instytut Kolejnictwa, Stowarzyszenie Architektów Polskich oraz Towarzystwo Urbanistów Polskich. Organizację konkursu wspierają partnerzy: DASAG, Lagardere Travel Retail oraz PORR.
Źródło: ProKolej