Węgiel to temat, który w ciągu ostatnich miesięcy gościł wielokrotnie w polskich mediach. Szczególnego znaczenia nabrał on późną jesienią i zimą, kiedy zaczynał się okres grzewczy, a tego „czarnego złota” zaczynało brakować lub w ogóle nie było w składach opału, gdzie zazwyczaj „Kowalscy” zaopatrywali się w kilka ton na zimę. Poza dostępnością ogólną tego surowca opałowego sensacje wzbudzała również jego cena w naszym kraju. Tymczasem nie będziemy rozwodzić się nad gospodarczymi, politycznymi czy też ekonomicznymi aspektami wydobycia i dostępności węgla, ale spojrzymy na kolejowy aspekt związany z jego transportem.
Niby rzecz prozaiczna i oczywista. Na kolei za transport węgla odpowiadają pociągi towarowe. One wożą też węgiel. A konkretnie jest on przewożony w specjalnych wagonach nazywanych „węglarkami”.
Warto przy tej okazji przybliżyć kilka wybranych danych nt. stosowanych powszechne rodzajów i odmian tychże wagonów. Oczywiście, w tej skróconej informacji nie zawrzemy wszystkich modeli i wersji, ale wskażemy te główne.
Węglarką, najogólniej rzecz ujmując, nazywamy kolejowy wagon towarowy konstrukcyjnie przystosowany do przewozu ładunków masowych, takich jak węgiel, ale również inne kruszywa oraz drewno. W niektórych przypadkach ze względu na ich uniwersalny charakter transportuje się nimi nietypowe towary sztukowe lub nienormatywne. Posiada otwartą od góry konstrukcję w formie skrzyni ładunkowej, która zazwyczaj pozostaje odkryta w czasie przejazdu, a jeżeli transportuje się materiały wrażliwe na warunki atmosferyczne, nakrywa się ją tzw. oponą wagonową.
Czas w końcu odpowiedzieć na pytanie zawarte w tytule tego tekstu: ile ton węgla zmieści się w jednym wagonie towarowym służącym do jego transportu?
28,5 ton w wagonie typu 3W/L (Seria Es)
Wagon dwuosiowy z uchylnymi ścianami czołowymi, zaprojektowany i produkowany przez Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego Ostrów Wielkopolski (Fabryka Wagonów) w latach 1994–2000. Stosunkowo krótki wagon o długości załadunkowej 8,76 m i pojemności ładunkowej 37 m3. Łącznie wyprodukowano ich 525 szt.
60 ton w wagonie typu 412W (Seria Eaos)
Czteroosiowa węglarka produkowana w latach 1983–1986 w Zakładach Zastal w Zielonej Górze. Potem w zmodyfikowanej wersji 412Wb do roku 1991. Wagon dysponował dłuższą przestrzenią ładunkową wynoszącą 12,792 m przy całkowitej pojemności ładunkowej 72 m3.
89,5 ton w wagonie typu 601W (Seria Eaaos-w)
Ten sześcioosiowy wagon został zaprojektowany w 1973 r. na potrzeby masowych przewozów węgla. Produkowany był Zakładach w Zielonej Górze przez cztery lata począwszy od roku 1975, a jego produkcję przerwano ze względu na spadek zapotrzebowania na węglarki. Jego przestrzeń ładunkowa wynosi 14,982 m, a pojemność ładunkowa aż 100 m3. Masa własna wagonu wynosi 30,5 tony. Łącznie powstało 108 takich wagonów.
Autor: Tomek Łucek