To rozwiązanie ma doprowadzić do „rewolucji” w transporcie towarów, zwiększenia konkurencyjności kolei w stosunku do transportu samochodowego, oszczędności finansowych, ale wcześniej trzeba sporo zainwestować. Mowa o automatycznym cyfrowym sprzęgu (DAC). Pociąg testowy wyposażony w taki prototypowy system został zaprezentowany w Poznaniu przez PKP Cargo we współpracy z DB Cargo.
Jak mówią przedstawiciele PKP Cargo:
„wdrożenie tego systemu w całej UE ma podnieść europejską kolej na znacznie wyższy poziom operacyjny, dzięki czemu kolej zwiększy swoją konkurencyjność wobec transportu samochodowego”.
Automatyczny sprzęg cyfrowy umożliwia łączenie lokomotyw z wagonami oraz wagonów z wagonami bez udziału człowieka. Obecnie europejskim standardem jest stosowanie sprzęgu śrubowego, co oznacza, że wagony łączone są ręcznie przez pracowników. Ponadto ręcznie wykonywane są też inne instalacje wagonowe. W przypadku zastosowania DAC instalacje elektryczne, pneumatyczne i szyna danych też są wykonywane automatycznie. Wykorzystanie tego systemu ma znacznie skrócić czas przeznaczony na formowanie składów. Ponadto umożliwi on również wdrożenie systemu sterowania ruchem kolejowym następnego poziomu ETCS 3.
Testy w Poznaniu podsumował Marek Olkiewicz, członek zarządu PKP Cargo ds. operacyjnych:
„Takie rozwiązanie przede wszystkim przyspieszy proces formowania pociągów, dzięki czemu szybciej można będzie wysyłać składy w trasę. Ponadto pozwoli to na wzrost prędkości składów. Zwiększy się przez to efektywność przewoźników, ale poprawi się również przepustowość sieci kolejowej. Wspomniane korzyści będą miały przełożenie na obniżenie kosztów transportu szynowego i przez to stanie się on bardziej konkurencyjny w stosunku do transportu drogowego. Sprzęgi automatyczne powinny pomóc nam w zwiększeniu udziału kolei w przewozach towarowych”.
Zastosowanie DAC ma również umożliwiać monitorowanie stanu technicznego wagonów w czasie rzeczywistym, co docelowo wpłynie na ograniczenie awarii i wypadków kolejowych. Sprzęgi automatyczne mają też pozwolić na przekazywanie klientom informacji nt. transportu ich ładunków.
Według planów Komisji Europejskiej (KE) w 2025 r. system DAC zostanie wpisany do unijnych norm TSI WAG i TSI LOC&PAS. Od tej pory nie będzie można już stosować sprzęgów śrubowych w nowych lokomotywach i wagonach towarowych. Kolejna cezura to rok 2030, kiedy przewoźnicy w krajach unijnych mają wymienić sprzęgi śrubowe na automatyczne w całym taborze. W taborze PKP Cargo 90% wagonów jest przystosowanych do zabudowy nowych systemów. Problemem natomiast są koszty ich wdrożenia na dużą skalę.
„Eksperci szacują, że koszt przezbrojenia jednego wagonu to około 15 tys. euro, a instalacja sprzęgu automatycznego w lokomotywie to nawet 25 tys. euro” – podaje PKP Cargo. Jednak, jak dodaje, „Europa jest w tyle w stosunku do Stanów Zjednoczonych, Kanady i części państw Azji we wdrażanie sprzęgu automatycznego”.
W Polsce, poza Poznaniem, w kolejnych dniach przewidziano także testowe przejazdy pociągu z prototypowym systemem DAC do Cementowni Kujawy koło Inowrocławia, do Koksowni Przyjaźń JSW w Dąbrowie Górniczej oraz na górkę rozrządową w Zabrzegu Czarnolesie.
Autor: Agata Sumara
Fot. PKP Cargo S.A.