Rządowy program budowy przystanków kolejowych na lata 2021-2025 nie będzie kontynuowany jako samodzielna inicjatywa. Ministerstwo Infrastruktury zdecydowało o włączeniu przyszłych inwestycji w punktową infrastrukturę pasażerską do Krajowego Programu Kolejowego (KPK). Musimy wydatkować środki w sposób efektywny, gdyż część zadań zaplanowanych i realizowanych w poprzednich latach była przewymiarowana – tłumaczy resort.
Ustanowiony w maju 2021 r. program dysponował budżetem jednego miliarda złotych, pochodzącym z budżetu państwa oraz funduszy unijnych. Jego celem było zwiększenie dostępności transportu kolejowego poprzez budowę nowych przystanków, modernizację istniejących obiektów oraz rozwój infrastruktury Park&Ride i Park&Bike. Inicjatywa miała szczególne znaczenie dla mniejszych miejscowości zagrożonych wykluczeniem komunikacyjnym.
Interpelacja złożona przez posłów Michała Moskala, Andrzeja Adamczyka i Rafała Webera w kwietniu 2025 r. ujawniła jednak niepewność co do przyszłości programu. Parlamentarzyści zwrócili uwagę na brak jasnych planów kontynuacji oraz szczegółowych informacji o tempie realizacji inwestycji, co budziło obawy mieszkańców regionów słabiej skomunikowanych kolejowo.
Ministerstwo Infrastruktury: integracja zamiast separacji
Odpowiedź Ministerstwa Infrastruktury przyniosła definitywne rozstrzygnięcie wszelkich wątpliwości. Resort uznał, że kontynuacja programu jako odrębnej inicjatywy „nie jest zasadna”. Zamiast tego realizacja zadań dotyczących punktowej infrastruktury pasażerskiej zostanie włączona do KPK do 2030 r. z perspektywą do 2032 r.
Ministerstwo uzasadniło swoją decyzję stwierdzeniem, że część dotychczasowych zadań była przewymiarowana, co oznaczało projektowanie i budowę obiektów o parametrach użytkowych znacznie przewyższających rzeczywiste potrzeby w zakresie rodzaju i liczby prowadzonych przewozów pasażerskich. Taka diagnoza sugeruje konieczność bardziej precyzyjnego planowania przyszłych inwestycji.
Bilans programu przystankowego
Ministerstwo podało, że zrealizowano łącznie 150 zadań przystankowych, podczas gdy 55 pozostaje w realizacji (zawarto kontrakty z wykonawcami). Ponadto 4 zadania znajdują się na etapie postępowań przetargowych na wybór wykonawcy, a kolejne 4 w fazie przygotowawczej.
| Województwo | Liczba zadań | Liczba zadań zrealizowanych | Liczba zadań w realizacji |
| dolnośląskie | 10 | 7 | 3 |
| kujawsko-pomorskie | 12 | 7 | 3 |
| lubelskie | 20 | 20 | 0 |
| lubuskie | 6 | 4 | 2 |
| łódzkie | 15 | 7 | 8 |
| małopolskie | 23 | 8 | 14 |
| mazowieckie | 16 | 14 | 1 |
| opolskie | 3 | 3 | 0 |
| podkarpackie | 10 | 9 | 1 |
| podlaskie | 15 | 15 | 0 |
| pomorskie | 10 | 10 | 0 |
| śląskie | 22 | 12 | 8 |
| świętokrzyskie | 14 | 4 | 10 |
| warmińsko-mazurskie | 6 | 6 | 0 |
| wielkopolskie | 20 | 14 | 5 |
| zachodniopomorskie | 11 | 10 | 0 |
| suma: | 213 | 150 | 55 |
Resort ostrzega, że niektóre projekty mogą nie zostać ukończone do końca 2025 r. – w takim wypadku finansowanie ich może być przedłużone do 2026 r.
Przyszłe inwestycje w przystanki kolejowe będą analizowane przez PKP Polskie Linie Kolejowe (PKP PLK) w ramach pozostałych źródeł finansowych przeznaczonych na modernizację infrastruktury kolejowej. Oznacza to przejście od wydzielonego programu rządowego do systemu, w którym propozycje inwestycji będą oceniane w kontekście szerszych potrzeb modernizacyjnych sieci kolejowej.
Takie podejście może przynieść korzyści w postaci lepszej koordynacji inwestycji. Z drugiej strony może oznaczać większą konkurencję o środki między różnymi rodzajami projektów kolejowych oraz potencjalnie mniejszą transparentność procesu doboru lokalizacji dla samorządów i społeczności lokalnych.
Szczegółowe informacje na temat dalszych planów zostaną przedstawione w sprawozdaniu z realizacji programu za 2024 r., które resort przedłoży Radzie Ministrów. Dokument ten będzie kluczowy dla oceny efektywności dotychczasowych działań i określenia kierunków przyszłych inwestycji w infrastrukturę pasażerską.
Autor: Damian Malesza
Fot. Sektorkolejowy
Sprawdź również: