1 września 2025 r. minęło dokładnie 10 lat od rozpoczęcia regularnych przewozów na Pomorskiej Kolei Metropolitalnej – pierwszej w Polsce linii kolejowej wybudowanej przez samorząd. Inwestycja warta ponad 1 mld zł cieszy się dużym zainteresowaniem, a Pomorzanie stali się jednymi z najchętniej wybierających kolej podróżnymi spośród mieszkańców wszystkich regionów Polski.
Samorządowa alternatywa dla bierności PLK
Koncepcja budowy nowej linii z Gdańska do Portu Lotniczego i dalej na Kaszuby narodziła się ok. 2008 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego (UMWP). Gdy próby przekonania PLK SA do realizacji projektu zakończyły się niepowodzeniem, tamtejszy samorząd podjął decyzję o powołaniu własnej spółki.
Początkowo władze samorządowe województwa namawiały do realizacji tego projektu kolejarzy, ale były to czasy, kiedy PKP w ogóle nie były zainteresowane budową nowej linii kolejowej – przypomina Tomasz Konopacki, kierownik Biura Komunikacji Społecznej PKM.
Samorządowa spółka przygotowała inwestycję w latach 2010-2013 i zrealizowała ją zgodnie z harmonogramem do 2015 r.
Przed wybudowaniem linii PKM pociągiem z głębi Kaszub do Trójmiasta można było dostać się wyłącznie linią Kościerzyna – Gdańsk Osowa – Gdynia Główna – obsługiwaną przez 11 pociągów dziennie, z której korzystało 40 tysięcy pasażerów miesięcznie – wspomina Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.
Dzięki wybudowaniu linii PKM zwiększyliśmy ofertę dla mieszkańców do aż czterech nowych tras: Kościerzyna – Gdynia, Kościerzyna – Gdańsk Wrzeszcz – Gdynia, Kartuzy – Gdańsk oraz Gdańsk – Port Lotniczy – Gdynia), obsługiwanych przez ponad sto pociągów dziennie – dodaje.
Rekordowe wyniki przewozowe na tle kraju
Pomorska Kolej Metropolitalna stała się katalizatorem rozwoju transportu kolejowego w regionie. Od 2015 r. Pomorzanie systematycznie zajmują czołowe miejsca w raportach Urzędu Transportu Kolejowego (UTK) jako najchętniej podróżujący koleją mieszkańcy Polski.
W 2024 r. odnotowano rekordowe 33,24 podróży koleją rocznie na jednego mieszkańca Pomorza – to wynik czterokrotnie wyższy od średniej europejskiej wynoszącej 8 podróży w skali roku. Miesięczna liczba pasażerów wzrosła do około 450 tys., co oznacza dziesięciokrotny wzrost w porównaniu do okresu sprzed uruchomienia PKM.
Modernizacja trasy i floty taborowej
Pomorski samorząd konsekwentnie inwestuje w rozwój taboru kolejowego. Od 2024 r. po linii Pomorskiej Kolei Metropolitalnej kursują 4 nowoczesne pojazdy hybrydowe. Do końca 2026 r. na Pomorze trafi łącznie 45 nowych składów Impuls, z których kilkanaście będzie obsługiwać PKM po zakończeniu elektryfikacji trasy do Kartuz i Kościerzyny przez PLK.
W latach 2021-2023 PKM SA zmodernizowała zarządzaną infrastrukturę (linie kolejowe nr 248 i 253), przeprowadzając elektryfikację i budując dodatkowy przystanek Gdańsk Firoga. W ramach współpracy z PLK powstał Bajpas Kartuski – objazdowa trasa zapewniająca ciągłość połączeń podczas modernizacji linii kolejowej nr 201.
Osiedla i biurowce wzdłuż torów
PKM szybko stała się osią rozwoju urbanistycznego regionu. Najwyraźniej widać to przy przystankach Gdańsk Jasień i Gdańsk Kiełpinek, wokół których powstały nowe osiedla mieszkaniowe dla kilkudziesięciu tys. mieszkańców. W sąsiedztwie lotniska i biegnącej wzdłuż niego linii PKM rozwija się dzielnica biznesowa Airport City.
Znaczenie inwestycji zostało docenione podczas XIII Europejskiego Kongresu Gospodarczego w 2021 r., kiedy to PKM otrzymała nagrodę „Top 10 Inwestycji Komunalnych” – jako jedna z dziesięciu najważniejszych inwestycji samorządowych dekady w Polsce.
Jubileuszowe obchody z historycznym pociągiem
Z okazji dziesięciolecia Pomorska Kolej Metropolitalna organizuje „Kolej na Piknik!” – wydarzenie zaplanowane na 6 września 2025 r. przy siedzibie spółki na gdańskiej Matarni. W programie przewidziano przejazd historycznym pociągiem Szybkiej Kolei Miejskiej (SKM), fotospacer trasą PKM, konkursy oraz zwiedzanie lokalnego centrum sterowania (LCS).
Kluczowym wyzwaniem na drugą dekadę pozostaje realizacja projektu PKM Południe – przedłużenia istniejącej linii SKM od Gdańska Śródmieścia do Kowal.
Autor: Damian Malesza
Fot. tytułowa: Dominik Paszliński
Zobacz również: