Trochę przy okazji prywatnej wyprawy turystycznej do Wiednia, trochę z chęci wyjazdu z kraju na kilka dni, a trochę z „zawodowego punktu widzenia”, kilka tygodni temu, podczas wędrówki ulicami stolicy Austrii, nogi zaprowadziły nas na stację Wien Hauptbahnhof, czyli Wiedeń Główny. Będąc już na miejscu, nie mogliśmy odmówić sobie spaceru po tym wielopoziomowym obiekcie i na własne oczy nie przekonać się, jak budują takie obiekty na zachodzie.
Najpierw kilka osobistych przemyśleń, które nasunęły się po zwiedzaniu tego obiektu.
Prosty i łatwy w użytkowaniu przez podróżnych, chociaż wielopoziomowy i wielofunkcyjny
Pomimo tego, iż jest to przestrzeń wypełniona poczekalniami, peronami, schodami ruchomymi, wielką halą główną, kasami, punktami gastronomicznymi, wieloma sklepami, stacjami metra i dziesiątkami innych punktów, bardzo łatwo i sprawnie można się po nim poruszać. Projektanci zadbali o przestrzeń, którą można ogarnąć wzrokowo, o czytelność komunikacji i oznakowanie, które prowadzi do celu. Jest to duży plus i na pewno mocna strona tego obiektu. Czasami każdy z nas kręci się w kółko w średniej wielkości centrum handlowym i kluczy, żeby dotrzeć do toalety. Tymczasem w tym największym w Austrii dworcu kolejowym wszystko wydaje się bardzo proste, mimo ogromnej przestrzeni.
Czystość i schludność
Nie ma już śladu po dawnym Wien Südbahnhof, czyli dworcu południowym, który został zamknięty w 2009 r., a w jego miejscu powstał funkcjonujący od kilku lat Wien Hauptbahnhof. Stary dworzec był miejscem, z którego podróżni chcieli jak najszybciej się wydostać, brudny, opanowany przez bezdomnych i „szemranych” mieszkańców miasta. Jednym z niewielu elementów łączących oba budynki są rzeźby lwów, które obecnie również znajdują się przy głównym wejściu.
Obecnie uderzające wręcz jest wrażenie czystości i schludności. Wszystko ma sens, miejsca i funkcje są dobrze zaplanowane, rozlokowane i pomimo mas ludzkich przepływających z lewej w prawą i z przodu do tyłu, nie ma się wrażenia chaosu czy nieładu. Porządek i brak wszechobecnych śmieci współgra z wielką stalowo-kamienno-szklaną konstrukcją, a w efekcie już po kilku chwilach odnosimy wrażenie, że pomimo wielkich przestrzeni i naturalnych tendencji do ich zanieczyszczania, tutaj tak się nie dzieje.
Sensowność projektowania
Jakkolwiek sam dworzec jest centrum przesiadkowym, centrum handlowym, miejscem spotkań, przewijają się przez niego tysiące pasażerów i gości korzystających z punktów usługowych, handlowych i gastronomicznych, to jednak nade wszystko jest to centrum komunikacji kolejowej. Wszędzie i sprawnie docieramy do niebieskich tablic informacyjnych, które dedykowane są informacjom nt. ruchu pociągów, a następnie z dużą łatwością docieramy na przestronne perony kolejowe.
W detalach „pies pogrzebany”
Schody ruchome są ruchome (patrz: legendarne schody ruchome na krakowskim dworcu PKS/PKP Kraków Główny, nieczynne od kilkunastu lat). Ilość taśm ze schodami ruchomymi zapewnia podróżnym komfort poruszania się nawet podczas kumulacji, kiedy na peronie zatrzymują się dwa składy w podobnym czasie. Widny działają. Oznakowanie jest jasne i czytelne. Liczne monitory na bieżąco wyświetlają informacje o kursach i pociagach, które mogą interesować podróżnych.
Bez fajerwerków i udziwnień, ale schludnie, elegancko, praktycznie i, co najważniejsze, funkcjonalnie. I tym właśnie słowem – funkcjonalnie, chcielibyśmy podsumować ów dworzec. Zrobił nas jak najlepsze wrażenie i z pewnością można go uznać za udany projekt centrum wiedeńskiej infrastruktury kolejowej.
A teraz kilka danych ogólnych i informacji opisujących ten obiekt:
- otwarty w październiku 2014 r.;
- koszt budowy – około 1 mld euro;
- w założeniu dworzec miał tworzyć nie tylko funkcjonalny i przepustowy budynek wchodzący w skład wiedeńskiej infrastruktury kolejowej, ale również otworzyć nową dzielnicę w obszarze miejskim;
- przy projektowaniu kładziono nacisk na rezygnację z formuły dworca czołowego na przelotowy; wcześniejszy dworzec Südbahnhof był klasycznym dworcem czołowym dla aż dwóch linii kolejowych, tzw. kolei wschodniej i południowej;
- obecna konstrukcja łączy wszystkie kierunki podróży kolejowych po Austrii i nie wymaga zmiany dworców w obrębie miasta;
- aktualnie na dworcu zatrzymuje się blisko 400 pociągów dziennie i ponad 650 składów metra, które mają swoje stacje na niższych poziomach tego zintegrowanego centrum komunikacyjnego;
- powierzchnia całkowita terenu dedykowana dworcowi wynosi około 110 ha;
- sama infrastruktura kolejowa to około 50 ha, na których położono około 100 km torów połączonych ponad 300 zwrotnicami;
- w ramach budowy infrastruktury dworca, poza samym wielopoziomowym budynkiem głównym, powstał wiadukt kolejowy i pięć krytych wyspowych peronów o szerokości około 12 m każdy;
- w otoczeniu funkcji kolejowych swoje lokalizacje znalazło ponad 115 sklepów, lokali gastronomicznych i usługowych.
Autor: Tomek Łucek