Trwająca na Ukrainie wojna z Rosją doprowadziła do zamknięcia portów, przez które eksportowane było dotychczas najwięcej produktów rolnych na cały świat. W takiej sytuacji Koleje Ukraińskie (Ukrzaliznycia, UZ) opracowują plan wykorzystania do transportu połączeń kolejowych.
Zamknięcie ukraińskich portów nad Morzem Czarnym i Morzu Azowskim zatrzymało transport najważniejszych towarów eksportowych z Ukrainy, w tym zboża, które ma 11% udział w światowym rynku czy oleju słonecznikowego, stanowiącego aż 55% w światowej produkcji. Jak pisze UZ, „co dziesiąty bochenek chleba na świecie wypiekany jest z ukraińskiego ziarna. Wojna na Ukrainie powoduje, że świat zagrożony jest niedoborem żywności”.
Chcąc ratować sytuację, Ukrzaliznycia opracowuje plan zastępczy. Celem jest zorganizowanie transportu produktów rolnych koleją do granic z krajami sąsiedzkimi, takimi jak: Rumunia, Węgry, Słowacja i Polska, skąd zboże ma być dostarczane do portów i hubów logistycznych krajów europejskich, a stamtąd rozprowadzane do najważniejszych odbiorców.
Waga ukraińskiego eksportu
Ukraina jest głównym graczem w zakresie eksportu kukurydzy, jęczmienia, żyta i pszenicy. Szczególnie istotna spośród tych produktów jest pszenica, która ma największy wpływ na globalne bezpieczeństwo żywnościowe.
Najwięcej zboża od Ukraińców kupują kraje Bliskiego Wschodu i Maghrebu. O tym, jak ważny jest eksport ukraińskiego zboża, może świadczyć fakt, że cena mąki w Libii zaledwie dwa dni po rozpoczęciu przez Rosję inwazji na Ukrainę wzrosła o około 30%, a najwięksi hurtownicy wstrzymali sprzedaż zboża. Z kolei taki kraj jak Egipt w ponad 80% jest uzależniony od dostaw zboża z Ukrainy i Rosji. W reakcji na wojnę Egipcjanie również z dnia na dzień zaczęli kupować mąkę i produkty zbożowe po rekordowych cenach.
Analitycy zwracają uwagę na bardzo niebezpieczne konsekwencje mogące wystąpić w następstwie wojny rosyjsko-ukraińskiej. Zaburzenia w ekspercie zboża powodujące wzrost cen żywności, szczególnie w krajach afrykańskich i azjatyckich, mogą być zarzewiem konfliktów i niepokojów społecznych w tych i tak bardzo niestabilnych regionach.
Jakie produkty rolno-spożywcze kupuje Polska w Ukrainie, a jakie Ukraina w Polsce?
Wartość produktów rolno-spożywczych, które w 2021 r. Polska kupiła w Ukrainie wyniosła 919 mln euro. W tym samym czasie Ukraina kupiła w Polsce produkty warte 811 mln euro. „W 2021 r. na rynek ukraiński trafiły produkty rolno-spożywcze, których wartość stanowiła ponad 2% polskiego eksportu tych towarów ogółem” – informuje Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Tymczasem dynamika importu jest zdecydowanie wyższa od dynamiki eksportu. W ubiegłym roku wartość towarów żywnościowych z Ukrainy była aż o 27% wyższa niż w 2020 r.
Polska kupuje u sąsiada zza wschodniej granicy głównie tłuszcze roślinne (olej sojowy i jego frakcje, olej słonecznikowy, oraz olej rzepakowy). Ważnym produktem importowym są także makuchy słonecznikowe i sojowe.
Z kolei Polacy Ukraińcom najczęściej sprzedawali produkty mleczne (sery, twarogi, masło, tłuszcze mleczne, jogurty, napoje fermentowane, mleko, śmietanę).
Autor: Agata Sumara
Fot. report.if.ua